Lidewij Edelkoort vertelt in haar lezing 'Van karton naar verbeelding' over haar eigen leven. Monique Tieleman doet verslag.
Haar trendpresentaties zijn me wat te prijzig, dus ik greep de kans om een gratis lezing van Lidewij Edelkoort bij te wonen met beide handen aan. Nieuwsgierig naar het verhaal maar nog meer naar de persoonlijkheid trok ik tijdens de Dutch Design Week naar Piet Hein Eek voor de lezing 'van karton naar verbeelding'.
Karton
Eén keer per jaar een ijsje van 10 cent en speelgoed was er niet of nauwelijks. Lidewij Edelkoort werd geboren in 1950 in Wageningen, met als horoscoop dubbele Maagd. Er was niet veel in die tijd maar wat zij wel had was karton. Alles wat ze wilde hebben, maakte ze uit karton en voedde daarmee haar verbeelding. Aan haar lagere en middelbare schooltijd heeft ze weinig herinneringen. Niet omdat ze ongelukkig was maar omdat kind zijn niet leuk was; zij was liever oud dan kind. Een ontwerpwedstrijd op jonge leeftijd zette haar op het spoor van mode waarna zij zich aanmeldde bij de academie van Arnhem.
Mode
Een echt goede ontwerpster was Edelkoort niet maar docenten en directie zagen wel iets bijzonders in haar. Edelkoort dirigeerde haar medestudenten en zij stond met haar inzicht vooraan in het ontwerpproces. Tijdens 5 jaar academie kreeg ze les van kunstenaars in plaats van modemensen. Mode was toen abstract. Eén keer per maand kwam er een magazine uit en vlogen studenten naar de winkel om de nieuwe Vogue of Nova te halen. De bladen waren in zwart-wit met 1 kleurreportage van 5 foto's. Meer inspiratie was er niet. 'Je moest het werkelijk uit je tenen halen' zei Edelkoort, 'de manier om je 'imaginaire' te ontwikkelen'.
De geest verruimen
Een andere vorm van inspiratie kwam door drugsgebruik. In die tijd woonde Edelkoort in Arnhem en rookte ze iedere middag, met vrienden zittend in een kring, hasj of wiet. Had iemand een opdracht dan gooide hij dit in de kring en iedereen voegde iets toe aan de ontwikkeling, zo ging de opdracht de kring rond. 'Ik heb veel te danken aan drugs' is een wonderlijke uitspraak maar ook te begrijpen. Eigenlijk is het precies wat wij nu het huidige samenwerken, cross-over en delen binnen social media noemen. Alleen dan zonder drugsgebruik.
Wij kwamen tot de conclusie dat het enige beeld dat wij kenden van Edelkoort het beeld is van hoe ze nu is, vanaf het moment van het portret door Erwin Olaf tot heden. Het was dan ook bijzonder om foto's uit de jaren '70 te zien. Ze fungeerde bijvoorbeeld vaak als fotomodel of mannequin voor haar medestudenten. Edelkoort vervolgt haar levensverhaal met de start bij de Bijenkorf op 21-jarige leeftijd en een verhaal over een tweedehands zwart jurkje wat zij niet naar haar werk mocht dragen van haar baas. Toen zij jaren later haar sporen had verdiend en alsnog een keer het jurkje aantrok werd zij er weer op aangesproken. Alleen nu waren de opmerkingen louter positief. Ze maakte haar punt: je mag niets als je niemand bent en niets hebt. Na een aantal jaren in, volgens eigen zeggen, de beste en leukste baan van Nederland werd het tijd om op zoek te gaan naar iets anders. Maar wat als je al de leukste en beste baan van Nederland hebt? Dan ga je dus over de grens, en zo belandde Edelkoort in Parijs. Er volgde een tijd van een dagelijks leven zonder centen en feesten in beroemde clubs met gratis drank voor mooie mensen. Uiteindelijk resulteerde dit alles in haar eigen bureau en wereldfaam binnen haar expertise.
Kunstenaar Fortuin maakte Edelkoort duidelijk dat zij moest lesgeven. Ze moest teruggeven wat ze had geleerd. Inmiddels kennen we haar verdiensten bij de Design Academy in Eindhoven en de start van haar school in Polen. Edelkoort kwam ook nog met nieuws. In maart 2014 start zij een nieuwe opleiding. S.O.U.L. staat voor 'School Of Universal Learning'. De school is te vergelijken met een 'liberal art school' waar wetenschap, humanisme, spiritualiteit en design samenkomen. Geïnspireerd door onder andere het werk 'Religion for Atheists' van Alain de Botton is zij van mening dat er een noodzaak ontstaat om het tekort aan rituelen in te voeren. Haar intuïtie speelt hierbij een grote rol. Volgens Edelkoort moet je leren werken met je intuïtie. Het is een heel sterk orgaan dat te trainen is. 'Luister altijd naar je intuïtie ook al begrijp je het zelf niet'.
'Intuïtie heeft niets met jezelf te maken. Intuïtie leeft buiten je. Iedereen krijgt de informatie binnen. Intuïtie voedt jou met de gebeurtenissen in de wereld. Het moment van het idee, is niet goed. Het idee is van iedereen maar wat het verschil maakt is wat jij doet met het idee.'
Ik moest direct denken aan het boek 'de Alchemist' van Coelho. Sinds een aantal jaren één van mijn favoriete verhalen. Juist omdat het gaat om intuïtie en om geloof in iets dat verder gaat dan religie. Ik ben zeer benieuwd wat precies de inhoud en de opbouw van deze nieuwe opleiding is maar het zal zeker leiden tot spraakmakende zaken en vooral schitterend beeld.
Je breit zelf je toekomst'. In de huidige tijd is Edelkoort huiselijker. Ze heeft twee katten, houdt van koken, heeft samen met Anthon Beeke een huis in Amsterdam en heeft een huis in Normandië. Typerend is de opmerking dat ze zich ook vaak eenzaam voelt. Omdat ze vaak van huis is maakt ze een huis in haarzelf.
Het was voor mij de eerste keer dat ik een presentatie van Li Edelkoort meemaakte. Ook al zijn er mensen die twijfelen aan haar werkwijze en überhaupt aan de prognoses die zij maakt, vind ik dat haar verhaal helder is en haar verwachtingen verklaarbaar. Dit maakt het reëel. Zoals zij zelf zegt: 'je moet bluffen', en dat doen er meer. Ik weet niet of het komt door haar bekendheid of door de jetlag en griep waarvoor zij zich verontschuldigde maar enigszins contact maken met Li Edelkoort tijdens de signeersessie lukte niet. Wel zag ik in de reactie naar bekende en bevriende personen een zeer hartelijke en meelevende vrouw en tijdens haar presentatie een professional met een goeie dosis humor wat maakt dat zij als persoon absoluut inspireert.
De lezing werd afgesloten met een filmpje vol beeld en stampende drums die jaren van trends lieten zien. Een erg inspirerend levensverhaal met geweldige anekdotes waar vast en zeker een autobiografie uit voortkomt.
Al enige tijd was de overzichtstentoonstelling van Anthon Beeke en zijn oud studenten te bezichtingen in het PHE-complex. Ik vond het zeer bijzonder deze bijzondere man bij de lezing van Edelkoort aanwezig te zien en heb ook dan ook de kans gegrepen om van beiden een gesigneerde versie van hun boek te bemachtigen. Foto: Monique Tieleman
Context
Op een paar dagen na was het vier jaar geleden dat Piet Hein Eek zijn fabriek annex winkel annex restaurant opende. Met zijn internationale bekendheid is hij, zoals hij zelf zegt, al jaren ambassadeur van dutch design. Dit jaar was hij officieel ambassadeur van de Dutch Design Week. Met lezingen binnen de reeks 'de creatieve entrepeneur' wil hij kennis overdragen. Eerder kwam sir Paul Smith over uit Engeland en deze keer was Lidewij Edelkoort te gast die, met haar lezing 'van karton naar verbeelding', een inkijk gaf in haar leven en de manier waarop zij dit heeft vormgegeven.
Over Monique Tieleman
Na enige ervaring in het communicatievak studeerde Monique in 2011 af bij Academie Artemis als interieurstylist. Voor Stylink verzorgde zij een aantal jaren de verslaglegging van evenementen en exposities op het gebied van design, kunst en interieur. Sinds 2018 studeert Monique cultuurwetenschappen. Monique op Linkedin
