Lidewij Edelkoorts visie op zomer 2018, vertaald naar wonen en interieur: trends in een bipolair tijdperk.
Toen Lidewij Edelkoort in november 2016 haar halfjaarlijkse trendpresentatie gaf was Donald Trump net verkozen tot nieuwe president van de Verenigde Staten. Lidewij opende haar presentatie met Trump en zijn schaduw bleef over haar verhaal hangen. Desondanks was het een positief, optimistisch betoog waarin de transitie - waar we het al jaren over hebben - langzaam maar zeker zichtbaar wordt.
De tijd waarin we leven vraagt om 'trans shaping' van kleding, aldus Edelkoort. We bewegen ons continu tussen verschillende werelden en werkelijkheden, hebben daarbinnen verschillende rollen en identiteiten. Dat gaat natuurlijk niet alleen over mode; deze trend is zichtbaar in alle aspecten van de maatschappij, en dus van onze levens. Eén betekenis is geen betekenis; jouw waarheid is een andere dan die van mij; what you see is not what you get.
Om tot nieuwe vormen te komen is kennis van het oude nodig. Welke materialen worden waarvoor gebruikt, wat zijn de functionaliteiten, hoe zit het in elkaar? Kennis van materiaal en de ontwikkeling daarvan is essentieel; voor technische kennis en vaardigheden zoals patroontekenen, afwerking en detaillering zal een sterke herwaardering ontstaan. In de zomer van 2018 zullen allerlei nieuwe vormen te zien zijn, veel losse panelen, mouwen en manchetten bijvoorbeeld, die los staan van het het kledingstuk waartoe ze behoren. Ook in interieur en accessoires wordt volop geëxperimenteerd met materialen en de toepassing daarvan. Dat dat er soms erg 'onaf' uitziet is precies de bedoeling: we zijn aan het onderzoeken en perfectie is saai.
In vormen, thematiek en symboliek blijft de geschiedenis een belangrijke inspiratiebron, maar in een post truth periode hoeft die natuurlijk niet per se letterlijk genomen te worden.
Papier en pulp krijgen een hoofdrol in zowel mode als design. Papier is natuurlijk perfect materiaal om mee te experimenteren, het letterlijke ‘onbeschreven blad’, iets waarmee je nog alle kanten op kunt.
Papier is bovendien basismateriaal voor allerlei andere materialen. Vilt en garen natuurlijk, maar ook porselein en hout, bouw- en isolatiemateriaal. Papier is goedkoop en kan eindeloos gerecycled worden - zelfs gebruikt wc-papier wordt uit het riool teruggewonnen om vervolgens te transformeren in bijvoorbeeld meubels en decoratieve objecten of fietspaden. Het grijzige, kleiïge onbewerkte materiaal vraagt ook om invulling; vorm en betekenis zijn nog onbestendig.
We zeiden het al eerder: er is geen scheiding meer tussen werk en privé - al mutitaskend wisselen we voortdurend van rol en functie. Dat vraagt om een andere benadering van product en ruimte, zowel privé als openbaar. De vensterbank, de keukentafel, de gang, de tuin en de kast zijn (ook) productieruimtes geworden; de werkkamer of studio (ook) een comfortabele en gedecoreerde leefruimte. Is het werk of is het hobby? Zolang we geen zorgen hebben om de huur vinden we het vooral leuk om al die functies met elkaar te vermengen. Ook als we een kantoorbaan hebben hijsen we ons 's avonds in overall, koken we appelmoes voor de hele buurt of kruipen we achter de naaimachine. Creëren geeft ons invloed op onze eigen omgeving; creëren maakt blij.
Lokale productie; hacking als businessmodel
Daarbij komt dat kleinere merken en ontwerpers steeds vaker lokaal zoeken naar leveranciers voor productie. En andersom natuurlijk: productiebedrijven die samenwerking zoeken met designers om nieuwe collecties en producten te ontwikkelen. Langzaam maar zeker ontstaat zo opnieuw (economische) ruimte voor naaiateliers, weverijen, brei-, hout- en metaalfabrieken. Als ze maar flexibel zijn. Ook IKEA heeft dit begrepen. Met hun open source platform 'Delaktig' kan iedere producent, ontwerper of consument IKEA-producten doorontwikkelen en/of aanpassen naar eigen behoefte.
Een voortdurende vermenging van functies en rollen dus, die ook elkaars tegenpolen kunnen zijn. In mode vertaalt dit zich in wilde combinaties van materialen: denim en kant bijvoorbeeld, plastic en bont, vogelveren en metaal. Dat is niet per se functioneel. Het levert wel interessante contrasten op, nodigt uit tot verder onderzoek van de betekenis en toepassing van materiaal. Ook in wonen en interieur vind je onverwachte combinaties en toepassingen van materialen en mengelingen van functioneel, decoratief en ritueel. Immers: waarom zou tuingereedschap niet bloedmooi zijn? En waarom zou je het uitkrabben van de douchetegels niet als meditatie kunnen doen?
Online communicatie en de prompte beschikbaarheid van informatie uit de hele wereld zorgt ervoor dat ontwikkelingen en verschuivingen in stijl niet meer geïsoleerd plaatsvinden maar samen kunnen vallen in verschillende gebieden, vertelt Lidewij Edelkoort. Ze wijst daarbij met name op de wereldwijde invloed van de sobere Scandinavische vorm- en kleurtaal in mode, design en food, en steeds sterkere impact van Afrikaanse vormen en kleuren. Wat ze gemeen hebben: de grafische dessins en de aandacht voor ambacht en details - ze spreken als het ware dezelfde taal.
De presentatie van Lidewij Edelkoort kende zeer veel verschillende invalshoeken, van 'transfiguration' tot 'transmutation'; alles gekoppeld aan ontwikkelingen in fashion. De postmodernistische rode draad daarin was die van een zoektocht naar nieuwe vormen - letterlijk en figuurlijk. Om daar te komen laten we ons beïnvloeden door verschillende culturen, tijdperken, technieken en materialen. Dat stemt positief: samen werken aan de ontwikkeling van alternatieven voor een systeem dat niet meer voldoet is 'the only way forward'. Op pad!
De trendseminars met Lidewij Edelkoort worden in Nederland georganiseerd door Appletizer.
