Museumagenda: de beste exposities om nú te bezoeken

De presentatie Onder/Goed laat de ontwikkeling van ondergoed zien van 1640 tot 1940: korsetten, onderrokken, hoepelrokken, chemises en directoires. 

Ondergoed speelt een belangrijke rol bij het voldoen aan schoonheidsideaal du jour. Eeuwenlang zorgt het korset voor het gewenste silhouet. In de 17de eeuw versmalde het de taille, duwde de borsten omhoog en hield de rug kaarsrecht. In de 18de eeuw kwam de nadruk te liggen op de heupen, die met hoepelrokken werden verbreed en in de 19de eeuw op de billen.

From emojis to internet memes, video games to plushie toys, food to loveable robotic design, cuteness has taken over our world. How has something so charming and seemingly harmless – adorable, doe-eyed animals, chubby-cheeked babies, flowers, hearts, stars, sweets and other such romantic motifs – gained such traction?

CUTE brings together contemporary artworks, and cultural phenomena such as music, fashion, toys, video games and social media, in this brand-new show examining the world’s embrace of cute culture and how it has become such an influential measure of our times. It will seek to unravel cuteness’ emotive charge, revealing its extraordinary and complex power and potential.

Vanaf 13 maart fungeert de Dordtse winkel/galerie byBranderhorst een maand lang als Bas Kosters' Happy Place.

Klein wonderland
Bas Kosters: "In mijn studio leef ik in een soort klein wonderland. Kleurrijke schatten en kunstwerken hangen van de vloer tot aan het plafond - ik ben omringd met objecten waar ik met liefde aan heb gewerkt."

De verkooptentoonstelling bestaat uit een mix van stukken in verschillende prijsklassen en materialen als glas, keramiek en textiel. Een klein wonderland naar Dordrecht!

Dompel je onder in de roots van virtual reality, augmented reality en deepfake van de negentiende eeuw. Via spectaculaire theateracts en spannende kermisshows raakt het publiek destijds zwaar onder de indruk van deze nieuwe, revolutionaire vorm van entertainment. Van spiegels en projectoren naar het digitale vernuft van het hedendaagse AI: De Grote Illusie laat zien dat de beleving van toen niet zoveel verschilt met die van nu.

De eerste grote museale overzichtstentoonstelling van Levi van Veluw: Labyrinth of memories. In zes zalen dwaal je door het wonderlijke oeuvre van Van Veluw, eindigend bij zijn nieuwste installatie; een ''obsessief'' en zaalvullend slotstuk waar hij een jaar lang aan heeft gewerkt.

Hiervoor is de grootste zaal van Singer Laren omgebouwd tot een spiraalvormige ruimte met kasten. Deze zijn afwisselend gevuld met honderden blokken klei en 1500 ‘gekleide’ hoofden, ogenschijnlijk afgekeurd door Van Veluw tijdens het reproduceren van zijn eigen beeltenis. 

Schilderijen, tekeningen en sculpturen van beeldend kunstenaar José Maria Capricorne: verhalend, betoverend, vol bonte personages en figuren in kleurrijke en fantasievolle omgevingen.

Capricorne is de oudst levende kunstenaar van Curaçao, waar zijn blik zich vormde. Symboliek, magie en mythische verhalen zijn voor hem een belangrijke bron van inspiratie; de verhouding tussen de mens en de natuur is een terugkerend thema. 

De Peruaanse kunstenaar Arturo Kameya bouwde het huis van Marres om tot een hotel waar de geesten van de mislukte staat Peru hun intrek hebben genomen. De gevel toont enorme schilderijen met moderne messianistische beelden. Binnen vinden bezoekers allerlei scènes, waaronder een betegeld badhuis dat zich voordoet als restaurant, een meerarmige bierfontein en een grote bovenkamer met mechanische vissen. Het interieur weerspiegelt een schijnwereld waarin de waarheid minder belangrijk is dan wat uit pure noodzaak wordt opgeroepen. 

Home, a sense of belonging is gewijd aan de raakvlakken van animatie en illustratie. De disciplines zijn aan elkaar verwant maar hebben ook een eigen kern en een andere manier van werken. Door de digitale technieken en online beelduitingen komen de twee steeds meer naar elkaar toe. De makers nemen de bezoeker mee in die overgang, met het werk in het overkoepelende thema: Home, a sense of belonging.

Het past in de missie van de Illustratie Ambassade om niet alleen de schoonheid van de illustratie te vieren, maar ook de maatschappelijke relevantie van de illustratie zichtbaar te maken.

De expositie Crafted World gaat in op de rijke geschiedenis van het merk en de nadruk op vakmanschap en innovatie binnen de mode-industrie. Loewe, opgericht in 1846 en nu deel uitmakend van de LVMH-groep, is al lang erkend om zijn expertise in leerbewerking en elegante ontwerpen. Met deze expositie onthult het merk niet alleen zijn verleden, maar laat het ook zien hoe traditionele technieken worden vertaald naar moderne creaties.

Crafted World omvat onder meer stukken uit Loewe's uitgebreide archief en uit recente catwalkcollecties. Daarnaast zijn objecten van finalisten voor de Craft Prize van de LOEWE Foundation en werken van kunstenaars die ontwerpen van het merk hebben geïnspireerd. Het resultaat is een verhaal dat de oorsprong en groei van LOEWE in kaart brengt door middel van culturele referenties, historische invloeden en een altijd aanwezige nieuwsgierigheid.

LOEWE’s eerste publiekstentoonstelling zal na Shanghai ook in andere landen getoond worden. 

Een fototentoonstelling over jeugdcultuur met werk van Gerard Wessel en André Bogaerts. Beide fotografen belichtten jongeren vanaf 1981 tot 2012, ieder vanuit een heel ander perspectief. Waar op Wessels foto's expressiviteit wordt gevierd tijdens het uitgaansleven, maakte Bogaerts verstilde, intieme portretten van tieners op de drempel van volwassenheid.

Jonkvrouw Lita de Ranitz bouwde ruim een eeuw geleden een moderne villa in miniatuur: Het Grote Poppenhuis. Het poppenhuis was voorzien van alle moderne gemakken: warm en koud stromend water, centrale verwarming, elektriciteit en zelfs al een stofzuiger - voor de meid natuurlijk. Het poppenhuis is óók voorzien van schilderijen op miniatuurformaat van kunstenaars als Anton Mauve en Johan Barthold Jongkind. Om die te verzamelen reisde de jonkvrouw heel Europa door. 

Het Grote Poppenhuis, en de twintig andere poppenhuizen en miniatuurschatten die Lita de Ranitz naliet, vormen een uniek venster op een vervlogen wereld. 

Een tentoonstelling over het werk van vier vrouwelijke architecten die een bijdrage leverden aan het Algemeen Uitbreidingsplan in Amsterdam van 1935 (A.U.P). Dit plan is altijd toegeschreven aan Cornelis van Eesteren; de tentoonstelling laat zien dat ook toonaangevende vrouwelijke architecten een bijdrage leverden aan deze grootschalige uitbreiding van Amsterdam. ‍

Voor haar eerste solotentoonstelling maakt modeontwerper en kunstenaar Lisa Konno (1992) nieuw werk waarin ze Japans porselein combineert met textiel. Met dit werk reflecteert Konno op schoonheidsidealen in zowel Japan als Nederland en stelt ze de vraag: wanneer is een zoektocht naar schoonheid een bevrijdende vorm van zelfexpressie en wanneer slaat het om naar een vorm van onderdrukking? Een verwarrende grens die onderzocht wordt in een video-installatie en een serie objecten die het midden houden tussen kledingstuk en sculptuur.

Konno speelt op een intuïtieve manier met vrouwelijke archetypen uit haar twee culturen zoals het bruidje, de geisha, de prostitué en de huisvrouw. Ze zoekt de clichés op en gaat ermee aan de haal, op zoek naar een eigen esthetiek die tot uiting komt in een video-installatie en een serie objecten die het midden houden tussen kledingstuk en sculptuur.

Keramiek is hot! Een groeiende voorhoede van kunstenaars en ontwerpers kiest voor klei en vernieuwt het ambacht door de grenzen van het materiaal op te zoeken. Pioniers in Keramiek toont topstukken uit de collectie historisch aardewerk zij aan zij met werk van hedendaagse makers.

Dat levert bijzondere inzichten op. Want terwijl het basisrecept van keramiek hetzelfde is gebleven, is de wereld waarop makers reageren sterk veranderd.

Een groepstentoonstelling waarin kunstenaars en ontwerpers de toekomst van duurzaamheid binnen verkennen. Door materiaal opnieuw te gebruiken, werk te repareren en te reactiveren hebben de werken in deze expositie aanzienlijk minder negatieve impact op de planeet.

In de tentoonstelling worden zowel conventionele als moderne methodes van duurzame keramiekproductie onderzocht: van traditionele mozaïeken, bestaande uit scherven, tot baanbrekende vormen van biomineralisatie. 

Met levendige kleuren en een bijzondere beeldtaal toont de Ethiopische fotograaf Aïda Muluneh de ongelijke verdeling van existentiële hulpbronnen zoals water, voedsel en onderwijs, machtsmisbruik en mensenrechten en de empowerment van vrouwen. Voor haar composities verweeft ze verschillende culturele tradities en perspectieven met elkaar en gebruikt ze methoden uit film en toneel. Dit is haar eerste solo-expositie in Duitsland. 

Een expositie van vijf bevriende kunstenaars van het Amsterdamse Bickerseiland - dat zijn dus de buren! De expositie biedt hen als vriendengroep de kans hun werk in een andere context aan elkaar en aan publiek te laten zien: ieder verschillend, maar verbonden in de waardering voor elkaars beeldtaal.

Deelnemers zijn Egon Schrama (beeldend kunstenaar), Lia van Vugt (beeldhouwer), Shahin Daoud (schilder), Serge van Empelen (multidisciplinair) en Karin Marseille (installaties en sieraden met textiel en metaal). 

De modewereld door de lens van Anton Corbijn: ruim 200 mode-gerelateerde foto's te zien van deze toonaangevende fotograaf en filmmaker. Fotografie bepaalt voor een groot deel hoe we naar een modeontwerp kijken; ontwerpers zetten fotografie in om hun visie en visuele identiteit kracht bij te zetten. Fotografen en beeldend kunstenaars leggen niet alleen de realiteit vast, maar creëren haar ook. 

Er zijn onder meer portretten te zien van Kate Moss, Tom Waits, Alexander McQueen en Naomi Campbell en ruim 20 nieuwe werken van Corbijn, waaronder een portret van Martin Garrix en één van de recente staatsieportretten van koning WillemAlexander en koningin Máxima. 

What Goes Around Comes Around is een eerbetoon aan het werk van de baanbrekende kunstenaars, vernieuwers en ontwerpers die de mode-industrie veranderen met nieuwe oplossingen. De expositie is tegelijkertijd een grand finale, want het museum sluit zijn deuren. Daarmee is het de laatste oproep van het museum tot collectieve actie, waar de mode-industrie nog steeds zo veel behoefte aan heeft.

De eerste museale solotentoonstelling van Koos Buster: Het had ook anders kunnen zijn. Gewapend met klei en een flinke dosis humor zet Buster alledaagse dingen om ons heen op een voetstuk: van brandblusser tot huishoudtrap en van bierflesje tot waterkoeler. In zijn typerende bobbelige stijl tovert hij doodnormale objecten om in keramische kunstwerken. Zo wil hij de wereld een beetje mooier maken.

Phosphor biedt een retrospectieve reis die meer dan dertig jaar beslaat en de rijkdom toont van Sassen's multidisciplinaire artistieke expressie, waarbij fotografie, collage, schilderkunst, videowerk en modefotografie samenkomen.

Voor Sassen is fotografie een toegangspoort tot een plek waar haar dromen, verlangens en angsten samenkomen met de wereld in al zijn tastbare realiteit. Sassen staat bekend om haar krachtige gebruik van kleur, haar spel met licht en schaduw, en haar vervreemdende weergave van het menselijk lichaam. De tentoonstelling biedt een uniek perspectief op haar creatieve proces, waarbij haar onophoudelijke zoektocht naar innovatieve fotografische vormen wordt belicht en de diepgaande betekenis van intimiteit in haar werk wordt benadrukt.

Het plezier van zelf maken en het verlangen naar de traagheid van het maakproces zijn nog steeds aanwezig. Beeldend kunstenaars grijpen zelfs steeds meer terug op klassieke ambachten. Resultaat zijn indrukwekkende, kleurrijke en prikkelende kunstwerken die verrassen en inspireren.

De tentoonstelling Craft! Now in CODA Museum onderzoekt met het werk van tien hedendaagse kunstenaars wat de betekenis is van handwerk en vakmanschap in de beeldende kunst. Laat je inspireren door de materialen en technieken en ervaar het plezier van maken in CODA Atelier of in de maakplaats in de tentoonstelling!

Wat is de waarde en het toekomstperspectief van traditionele kleding? Dat is een vraag die het Zeeuws Museum al langer bezighoudt en nu voorlegt aan Duran Lantink. De internationaal bekende modeontwerper, die bekend staat om de manier waarop hij gedragen kleding omtovert tot high-end catwalk looks, gaat ermee aan de slag. Via het Zeeuws Museum komt hij in contact met de deelnemers van het Pennywafelhuis, een sociaal-artistiek project in Middelburg.

Het collectieve proces dat ontstaat leidt tot een ware HOTCHPOTCH, waarin Zeeuwse streekdracht verweven raakt met creatieven uit diverse culturele tradities – allen thuis in hedendaags Zeeland – en ieders artistieke kwaliteiten een podium krijgen. Een visueel spektakel! 

Nep, troep, afval, goedkoop, schoon, namaak, vervuilend, fantastisch, kleurrijk, transparant, licht, massaproduct. Welke associatie heb jij bij het woord plastic?

De tentoonstelling Plastic Crush toont de verschillende manieren waarop ons leven is doordrongen van dit materiaal. Aan de ene kant is ons leven makkelijker geworden, aan de andere kant draagt plastic bij aan wereldwijde ongelijkheid. Maar hoe je het ook wendt of keert; plastic is een blijvertje.

Universele en lokale verhalen, objecten uit de collectie, hedendaagse kunst en plastic iconen bieden een breder perspectief. En kunnen misschien inspireren tot een duurzamere toekomst?

In de kamers van Huis Willet-Holthuysen toont House of Vineyard met prikkelende mode-interventies en kunstinstallaties de kracht van ballroomcultuur. Bij ballroom worden wedstrijden gehouden in extravagante outfits waarbij binaire gendernormen aan diggelen gaan. De expositie Grand March toont hoe de subcultuur sinds tien jaar ook in Nederland opkomt.

Huis Willet-Holthuysen is sowieso een aanrader: het dubbele herenhuis aan de Amsterdamse Herengracht is ingericht met verschillende stijlkamers en heeft een beeldschone Franse stijltuin. Het Huis is onderdeel van het Amsterdam Museum dat weer onderdeel is van Het Hart, een initiatief van de Amsterdam Heritage Museums. Anyway. Gaat dat zien! 

'Onze' Iris van Herpen is nu te zien in het prachtige Musée Musée des Arts Decoratifs (MAD) in Parijs. Met de tentoonstelling Sculpting the Senses biedt het museum "een eerbetoon aan een van de meest vooruitstrevende modeontwerpers".

Als pionier in het gebruik van nieuwe technologieën in haar vakgebied overschrijdt Iris van Herpen de conventionele kledingnormen, terwijl ze zowel traditioneel Couture-vakmanschap als innovatieve technieken omarmt. De tentoonstelling werd in november geopend door koninging Máxima. Reserveren is aanbevolen!

Honderd jaar na zijn dood is architect Michel de Klerk nog steeds invloedrijk. De Klerk was niet alleen een idealistisch en visionaire architect die kunstwerken schiep om in te wonen, maar een groot kunstenaar in bredere zin: ook zijn tekeningen en toegepaste kunst spreken nog altijd tot de verbeelding.

Deze tentoonstelling besteedt aandacht aan zijn rijke oeuvre, inspiratiebronnen en leven in het Amsterdamse bohemien- en kunstenaarsmilieu van de jaren twintig.

Van namiddagjapon tot werkmuts en van boerenkiel tot cadettenuniform: in Gedragen verhalen – Mode en kostuum rond 1900 draait het om kleding. Bijzonder: het gaat hier niet om kleding voor bijzondere gelegenheden, maar juist om alledaagse kleding. Samen met accessoires, archiefmateriaal, foto’s en persoonlijke verhalen biedt Gedragen verhalen een bonte collage van het leven in Breda en (West-) Brabant rond 1900.

Het trilt, zindert, ritselt, knispert, ademt en zwaait heen en weer. Tijdens de belevingstentoonstelling ‘Is it alive?’ toont het TextielMuseum in Tilburg ruimtelijke textiele installaties die door middel van technologie tot leven komen. Centraal staat de nieuwe en nooit eerder getoonde installatie ‘I am Storm’ van DRIFT waar een twintigtal levensgrote sprieten als door een windvlaag in beweging komen. Daarnaast is onder andere ‘levende architectuur’ van de Canadese kunstenaar en architect Philip Beesley/Living Architecture Systems Group (LASG), en een geactiveerde look van de Nederlandse modeontwerper Iris van Herpen te zien. De tentoonstelling belicht ook het maakproces waarin duidelijk wordt dat de kunstenaars tevens uitvinders van innovatieve toepassingen zijn.

Margriet is 85 jaar geworden. Om daarbij stil te staan lanceert de redactie – naast een 212 pagina’s tellend jubileumnummer – het Margriet Museum. Dit online museum werpt een blik op de emancipatie van de Nederlandse vrouw en de verworven vrouwenrechten, aan de hand van het tijdsbeeld dat al 85 jaar door de redactie van Margriet wordt vastgelegd.

Helene Kröller-Müller was, naast liefhebber en verzamelaar van kunst, ook opdrachtgever voor kunstenaars, architecten en beeldhouwers. Zo kregen de architecten Berlage en Van de Velde de opdracht om tafelzilver te ontwerpen; een samenwerking waar drie unieke ontwerpen uit voortkomen. Opdrachtgeverschap en tijdgeest, én dat zelden vertoonde tafelzilver staan centraal in deze expositie.

In het jaar dat het 50 jaar geleden is dat Pablo Picasso overleed, presenteert Royal Delft Museum het minder bekende deel van Picasso’s oeuvre: een tentoonstelling over zijn leven als keramist en zijn keramisch werk.

In deze expositie staat de kunst en het kleurgebruik in het werk van René Lalique en zijn tijdgenoten centraal. Door zijn achtergrond als juwelier kon Lalique als geen ander spelen met kleuren. Hij had een fijnzinnig gevoel voor licht en de inval daarvan op zijn glaskunst. Het effect van de wisseling van de seizoenen en de daarmee gepaard gaande hoeveelheid zonlicht is soms betoverend en andermaal magisch te noemen. Kleur is allesbepalend voor de beleving van een object!

Het Wilde Oog, kunstenaarsduo Hans Lemmerman en Inge van Run, is al 22 jaar actief en bekend van het leggen van onverwachte dwarsverbindingen tussen erfgoed en de kunsten. In het project ‘Grensverleggers’ tonen zij de rijkdom van Spakenburgs klederdracht-erfgoed en de liefde voor beeldende kunst en theater. Resulterend in exclusieve kostuums, in een fototentoonstelling en twee boekjes met verrassende beelden en verdiepende teksten.

Rondreizende tentoonstelling op diverse locaties:

• Theater de Meervaart Amsterdam: 5 september- 9 oktober Theaterfestival
• Theater de Lieve Vrouw Amersfoort: 4 december-7 januari 2024
• Stadsschouwburg Utrecht: 8 januari-4 maart 2024

De tentoonstelling Colour Rush! Een installatie van Sabine Marcelis staat volledig in het teken van kleur. Op uitnodiging van het Vitra Design Museum creëerde de Nederlandse ontwerpster Sabine Marcelis in het Schaudepot één eenvoudige, golvende beweging door de ongeveer vierhonderd tentoongestelde stukken te sorteren op kleur. De installatie toont de collectie vanuit nieuwe invalshoeken en zorgt voor fascinerende verbanden tussen periodes en stijlen, waarbij de bezoekers ondergedompeld worden in een overweldigende meeslepende ervaring. De tentoonstelling wordt aangevuld met historische en hedendaagse objecten en documenten uit de museumarchieven die illustreren hoe ontwerpers uit verschillende tijdperken het onderwerp hebben aangepakt.

• t/m 12 mei 2024 in het Vitra Design Museum, Weil am Rhein, Duitsland

Ook te zien in het Vitra Design Museum: